το ακμάζον μητροπολιτικό κέντρο
Η θεά Αθηνά έδωσε το όνομά της σε μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, με παγκοσμίως αναγνωρισμένο ιστορικό αποτύπωμα και πνευματική ακτινοβολία. Έναν τόπο, που νοηματοδοτεί το σκεπτικό του Thomas Stearns Eliot, αυτό που «όλος ο χρόνος είναι αιώνια παρών», με το παρελθόν και το παρόν να συνυπάρχουν με το μέλλον.
Στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, οι Έλληνες οραματίζονται μια χώρα που θα είναι ευημερούσα και πολιτισμικά ακτινοβόλος. Θέλουν μια Ελλάδα που θα προάγει τις πνευματικές και ηθικές αξίες του λαού της, δίνοντας σε κάθε γενιά τη δυνατότητα να εκμεταλλεύεται νέες ευκαιρίες, ενώ διατηρεί την εθνική της ταυτότητα.
Κατά την περίοδο ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους την ένταξη του ακμάζοντος μητροπολιτικού κέντρου, στον σύγχρονο με την εποχή του κόσμο, αναλαμβάνει ο ελληνισμός της διασποράς και δει οι ευεργέτες, όπως τα αδέλφια Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης.
Οι ευεργέτες αδελφοί Ριζάρη
Οι αδελφοί Ριζάρη, άνθρωποι του κόσμου της εποχής, οραματίστηκαν τη νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους να συμβαδίζει με τον τότε πολιτισμένο κόσμο.
Ο Γεώργιος Ραδιόνωφ Ριζάρης σε επιστολή του στον Αδαμάντιο Κοραή , τον Μάρτη του 1825, γράφει:
“Εἶμαι, κατὰ δυστυχίαν, ὀλιγομαθής, ἀγάπησα ὅμως πάντοτε τὰς μαθήσεις καὶ ἐτίμησα τοὺς πεπαιδευμένους, ἀλλ’ αἱ δυστυχίαι τῆς Ἑλλάδος δὲν μὲ ἐσυγχώρησαν νὰ εὐχαριστήσω τὴν ἐπιθυμίαν μου. Διὰ τὰς ἰδίας δυστυχίας καὶ ἐγὼ καὶ ὁ μακαρίτης ἀδελφὸς μου [Ματθαῖος] ἐζήσαμεν μακρὰν τῆς πατρίδος μας καὶ ἐπιθυμῶντες νὰ τὴν ἰδῶμεν ἐλευθέραν ἀπωλέσαμεν τὸν καιρὸν μας καὶ ἤδη πλησιάζει καὶ εἰς ἐμὲ ἡ γεροντικὴ ὑλικία χωρὶς νὰ ἔχωμεν κληρονόμους.
Ἀλλὰ καὶ ὁ μακαρίτης ἀδελφός μου καὶ ἐγὼ ἀπεφασίσαμε νὰ ἀφίσωμεν κληρονόμον τὴν πατρίδα μας καὶ ἐπειδὴ, κατὰ τὴν γνώμην μας, δὲν εἶναι ἄλλο ὠφελιμότερον ἀπὸ τὴν παιδείαν καὶ ὀρθὴν ἀνατροφήν τῶν νέων, ὁ πρὸ ἑνὸς χρόνου ἀποθανῶν ἀδελφός μου Ματθαῖος διώρισεν τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς καταστάσεώς μας, μὲ τὸ ὁποῖον ἑνόνω καὶ ἐγὼ τὸ ἐδικὸν μου, διὰ νὰ συστήσωμεν σχολεῖον εἰς τὴν πατρίδα μας […]. Δὲν θὰ μὲ κατηγορήσῃς βέβαια ὅτι προτιμῶ τὴν πατρίδα μου, ἀλλὰ μὲ ὅλην τὴν διαθήκην τοῦ μακαρίτου ἀδελφοῦ μου καὶ μὲ ὅλην τὴν ἐπιθυμίαν μου νὰ χρησιμεύσω περισσότερον εἰς τὴν πατρίδα μου, δὲν εἶμαι ὅμως τόσον ἰσχυρογνώμων ὥστε νὰ μὴ προτιμήσω ἄλλο μέρος τῆς Ἑλλάδος, ὅπου ὑποθέτω ὅτι τὰ ἔξοδά μου θὰ φανοῦν ὠφελιμώτερα”.
1825, Μόσχα.
Οι αδελφοί Ριζάρη, νοηματοδοτούσαν και συνέδεαν την αξία της γνώσης με αυτήν της ευκαιρίας.
Τούτο τους ώθησε να στρέψουν την ευεργεσία τους στην εκπαίδευση του χειμαζόμενου ελληνικού λαού, με την ίδρυση εκπαιδευτικών δομών και στην Αθήνα, το ακμάζον μητροπολιτικό κέντρο. Έτσι ίδρυσαν την περίφημη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, ένα από τα σπουδαιότερα πνευματικά ιδρύματα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, με τεράστια συμβολή στην Παιδεία του Έθνους.
